Yatırım Teorileri
Yatırım teorileri, yatırımcıların yatırım kararlarını nasıl verdiklerini ve yatırım portföylerini nasıl oluşturduklarını açıklayan teorilerdir. Bu teoriler, yatırımcıların risk ve getiri arasındaki ilişkiyi nasıl değerlendirdiklerini, yatırım kararlarını nasıl etkileyen faktörleri ve yatırım portföylerini nasıl çeşitlendirdiklerini açıklar.
Modern Portföy Teorisi (MPT)
Modern Portföy Teorisi (MPT), yatırımcıların yatırım portföylerini oluştururken risk ve getiri arasındaki ilişkiyi dikkate almaları gerektiğini savunan bir teoridir. MPT’ye göre, yatırımcılar yatırım portföylerini çeşitlendirerek riski azaltabilirler. Çeşitlendirme, yatırım portföyünde farklı varlık sınıflarının (örneğin, hisse senetleri, tahviller, emtialar ve döviz) ve farklı sektörlerin yer alması anlamına gelir.
MPT’ye göre, yatırımcıların yatırım portföylerini oluştururken aşağıdaki adımları izlemesi gerekir:
- Yatırım hedeflerini belirlemek
- Risk toleransını belirlemek
- Yatırım ufkunu belirlemek
- Yatırım portföyünü çeşitlendirmek
- Yatırım portföyünü düzenli olarak izlemek ve gerektiğinde ayarlamak
Sermaye Varlık Fiyatlandırma Modeli (CAPM)
Sermaye Varlık Fiyatlandırma Modeli (CAPM), bir varlığın beklenen getirisinin, varlığın sistematik riski ve piyasa risk primi ile ilişkili olduğunu savunan bir teoridir. CAPM’ye göre, bir varlığın beklenen getirisi, varlığın sistematik riski ile piyasa risk primi arasındaki ilişkiyi gösteren bir doğru üzerinde yer alır.
CAPM’ye göre, bir varlığın sistematik riski, varlığın piyasa ile birlikte hareket etme eğilimini ölçer. Bir varlığın sistematik riski ne kadar yüksekse, varlığın beklenen getirisi de o kadar yüksek olur. Piyasa risk primi ise, piyasanın risksiz faiz oranından daha yüksek olan beklenen getirisidir.
Davranışsal Finans Teorisi (BFT)
Davranışsal Finans Teorisi (BFT), yatırımcıların yatırım kararlarını verirken rasyonel davranmadıklarını, bunun yerine duygusal ve bilişsel önyargılar tarafından etkilendiklerini savunan bir teoridir. BFT’ye göre, yatırımcılar genellikle aşırı güven, sürü psikolojisi, kayıp korkusu ve statüko yanlılığı gibi önyargılar tarafından etkilenirler.
BFT’ye göre, yatırımcıların yatırım kararlarını verirken aşağıdaki önyargılara dikkat etmeleri gerekir:
- Aşırı güven: Yatırımcıların kendi yatırım becerilerine aşırı güvenmeleri ve riskleri hafife almaları eğilimidir.
- Sürü psikolojisi: Yatırımcıların diğer yatırımcıların davranışlarını taklit etme eğilimidir.
- Kayıp korkusu: Yatırımcıların yatırım yaptıkları varlıkların değerinin düşmesinden korkmaları ve bu nedenle risk almaktan kaçınmaları eğilimidir.
- Statüko yanlılığı: Yatırımcıların mevcut yatırım portföylerini değiştirmekten kaçınmaları ve yeni yatırım fırsatlarını değerlendirmekten çekinmeleri eğilimidir.
Yatırım Teorilerinin Önemi
Yatırım teorileri, yatırımcıların yatırım kararlarını verirken ve yatırım portföylerini oluştururken kullanabilecekleri önemli araçlardır. Yatırım teorileri, yatırımcıların risk ve getiri arasındaki ilişkiyi anlamalarına, yatırım kararlarını etkileyen faktörleri belirlemelerine ve yatırım portföylerini çeşitlendirmelerine yardımcı olur.
Yatırım teorileri, yatırımcıların yatırım kararlarını verirken daha bilinçli ve rasyonel davranmalarına yardımcı olur. Yatırım teorileri, yatırımcıların yatırım risklerini azaltmalarına ve yatırım getirilerini artırmalarına yardımcı olur.