Toksik Şok

Toksik Şok Sendromu (TSS)

Toksik şok sendromu (TSS), Staphylococcus aureus adı verilen bir bakterinin salgıladığı toksinler tarafından meydana getirilen, hayatı tehdit edebilecek boyutlara ulaşabilecek ciddi bir enfeksiyondur. Son derece nadir görülür. Bir çeşit kan zehirlenmesi olarak kabul edilebilir.

TSS’nin Nedenleri

TSS, Staphylococcus aureus adlı bakterinin salgıladığı toksinler tarafından meydana gelir. Bu bakteri, cilt, burun, dirsek, vajina gibi bölgelerinde normalde bulunan bir bakteridir. Özellikle cilt enfeksiyonlarındaki en önemli patojen olan bakteri, çok nadir durumlarda ürettiği toksin (zehir) ile TSS’na yol açabilir.

TSS’ye yol açabilecek bakterinin ürettiği toksinler şunlardır:

• TSST-1: Bu toksin, TSS’nin en yaygın nedenidir. Bakterinin ürediği cilt veya mukoza zarının tahriş edilmesiyle ortaya çıkar.
• SEA: Bu toksin, TSS’ye daha az sıklıkla neden olur. Bakterinin ürediği cilt veya mukoza zarının tahriş edilmesiyle veya bakterinin kan dolaşımına girmesi ile ortaya çıkar.
• SEB: Bu toksin, TSS’ye daha da az sıklıkla neden olur. Bakterinin ürediği cilt veya mukoza zarının tahriş edilmesiyle veya bakterinin kan dolaşımına girmesi ile ortaya çıkar.

TSS’nin Belirtileri

TSS’nin belirtileri genellikle aniden ortaya çıkar ve hızla şiddetlenir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Ani ateş (39 °C veya üzeri)
• Ateş ve soğuk terlemeler
• Ani baş ağrısı
• Kas ağrıları
• Kusma veya ishal
• Baş dönmesi ve bayılma
• Bazı zayıflıklar veya kafa karışıklıkları
• Kötü bir güneş yanığı gibi görünen kızarıklık

TSS’nin belirtileri, enfeksiyonun nerede meydana geldiğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örneğin, TSS’ye vajinadan kaynaklanan bir enfeksiyon neden olmuşsa, aşağıdaki belirtiler de görülebilir:

• Vajinal akıntı
• Vajinal ağrı
• Vajinal kanama

TSS’nin Teşhisi

TSS’nin teşhisi, doktorun hastanın öyküsünü ve belirtilerini dinlemesi ve fiziksel muayene yapması ile yapılır. Doktor, TSS’ye neden olan bakteriyi belirlemek için kan testi isteyebilir.

TSS’nin Tedavisi

TSS’nin tedavisi, bakterinin neden olduğu toksinlerin etkisini azaltmaya yöneliktir. Tedavi, genellikle hastanede yapılır ve şunları içerir:

• Antibiyotik: Bakteriyi öldürmek için kullanılır.
• Sıvı tedavisi: Kan basıncını ve organ fonksiyonlarını korumak için kullanılır.
• Destekleyici tedavi: Ateş, ağrı ve diğer semptomları kontrol etmek için kullanılır.

TSS’nin Önlenmesi

TSS’nin önlenmesi için, aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Tamponları 4-8 saatte bir değiştirin.
• Tamponu çıkardıktan sonra vajinayı iyice yıkayın.
• Tampon kullanmadan önce ve kullandıktan sonra ellerinizi yıkayın.
• Ciltteki yaraları temiz ve kuru tutun.
• Yaraları bandajlayın.

TSS’nin Komplikasyonları

TSS’nin komplikasyonları şunlardır:

• Organ yetmezliği: Kalp, böbrek, karaciğer veya akciğer yetmezliği görülebilir.
• Ölüm: TSS, zamanında tedavi edilmezse ölümcül olabilir.

TSS’nin Sonuçları

TSS’den kurtulan kişilerin çoğu, tamamen iyileşir. Ancak, bazı kişilerde aşağıdaki kalıcı semptomlar görülebilir:

• Yorgunluk
• Hafıza sorunları
• Eklem ağrıları
• Kas ağrıları

TSS’nin Türkiye’deki Durumu

Türkiye’de TSS’nin görülme sıklığı yılda 100.000 kişide 0.5-1’dir. TSS, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. TSS’nin en sık görüldüğü yaş aralığı 20-40’tır.

TSS’nin farkındalığını artırmak ve önlenmesi için gerekli önlemleri almak, bu ciddi enfeksiyonun görülme sıklığını azaltmaya yardımcı olacaktır.