Teun van Dijk Söylem Analizi
Teun van Dijk, söylem analizi alanında öncü bir isimdir. 1943 yılında Hollanda’da doğan van Dijk, Amsterdam Üniversitesi’nde dilbilim ve felsefe eğitimi aldı. 1972 yılında doktorasını tamamladıktan sonra, çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği yaptı. 1984 yılında Amsterdam Üniversitesi’nde söylem analizi kürsüsünü kurdu ve 2004 yılına kadar bu kürsünün başkanlığını yürüttü.
Van Dijk’in söylem analizi çalışmaları, söylemin toplumsal ve politik bağlamdaki rolüne odaklanmaktadır. Van Dijk, söylemin yalnızca dilsel bir fenomen olmadığını, aynı zamanda toplumsal ve politik güç ilişkilerinin bir yansıması olduğunu savunmaktadır. Söylem, toplumsal ve politik gerçekliği inşa etme ve meşrulaştırma işlevine sahiptir. Van Dijk, söylem analizi çalışmalarında, söylemin nasıl toplumsal ve politik gerçekliği inşa ettiğini ve meşrulaştırdığını göstermeye çalışmaktadır.
Van Dijk’in söylem analizi çalışmalarının en önemli katkılarından biri, söylemsel stratejiler kavramını geliştirmiş olmasıdır. Söylemsel stratejiler, söylemin toplumsal ve politik amaçlarını gerçekleştirmek için kullanılan dilsel ve söylemsel araçlardır. Van Dijk, söylemsel stratejileri üç ana kategoriye ayırmaktadır:
- İkna edici stratejiler: Bu stratejiler, söylemin hedef kitlesini ikna etmek için kullanılır. İkna edici stratejiler arasında, mantıksal argümantasyon, duygusal hitap, otoriteye başvurma ve örneklendirme gibi teknikler yer almaktadır.
- Meşrulaştırma stratejileri: Bu stratejiler, söylemin hedef kitlesine söylemin meşru olduğunu göstermek için kullanılır. Meşrulaştırma stratejileri arasında, geleneğe başvurma, yasalara başvurma, uzman görüşlerine başvurma ve kamuoyuna başvurma gibi teknikler yer almaktadır.
- Delegitimasyon stratejileri: Bu stratejiler, söylemin hedef kitlesine söylemin meşru olmadığını göstermek için kullanılır. Delegitimasyon stratejileri arasında, söylemi eleştirme, söylemi çarpıtma, söylemi gülünçleştirme ve söylemi tehdit etme gibi teknikler yer almaktadır.
Van Dijk’in söylem analizi çalışmaları, söylemin toplumsal ve politik bağlamdaki rolünü anlamak için önemli bir katkı sağlamıştır. Van Dijk’in çalışmaları, söylemin nasıl toplumsal ve politik gerçekliği inşa ettiğini ve meşrulaştırdığını göstermektedir. Van Dijk’in çalışmaları, aynı zamanda, söylemsel stratejiler kavramını geliştirerek, söylemin toplumsal ve politik amaçlarını gerçekleştirmek için kullandığı dilsel ve söylemsel araçları ortaya koymaktadır.
Faydalı Siteler ve İlgili Dosyalar
- Teun van Dijk’in kişisel web sitesi: http://www.discourses.org/
- Amsterdam Üniversitesi Söylem Analizi Kürsüsü: http://www.uva.nl/en/research/institutes-and-research-groups/illc/research/research-groups/discourse-and-communication/
- Teun van Dijk’in söylem analizi çalışmaları hakkında bilgi veren bir makale: http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01415800108537967
- Teun van Dijk’in söylemsel stratejiler kavramı hakkında bilgi veren bir makale: http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01415800802292448