Televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının zararları
Günümüzde televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte bu araçların bağımlılık yapma potansiyeli de giderek artmaktadır. Aşırı televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımı, fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan çeşitli zararlara yol açabilmektedir.
Fiziksel zararlar
Aşırı televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının fiziksel zararları arasında şunlar sayılabilir:
- Hareketsizlik ve obezite: Bu araçların kullanımı, hareketsizliğe ve dolayısıyla obezite riskinin artmasına neden olabilmektedir.
- Göz sağlığı sorunları: Bu araçların ekranlarının yaydığı mavi ışık, göz sağlığı sorunlarına, özellikle de katarakt ve makula dejenerasyonuna yol açabilmektedir.
- Sırt ve boyun ağrıları: Bu araçların uzun süreli kullanımı, sırt ve boyun ağrılarına neden olabilmektedir.
- Uyku bozuklukları: Bu araçların kullanımı, uyku düzenini bozarak uyku bozukluklarına yol açabilmektedir.
Psikolojik zararlar
Aşırı televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının psikolojik zararları arasında şunlar sayılabilir:
- Bağımlılık: Bu araçlara aşırı bağımlı hale gelmek, psikolojik bir rahatsızlık olan “dijital bağımlılığa” yol açabilmektedir.
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB): Araştırmalar, aşırı televizyon ve bilgisayar kullanımının çocuklarda DEHB riskini artırabileceğini göstermektedir.
- Anksiyete ve depresyon: Aşırı televizyon ve bilgisayar kullanımı, anksiyete ve depresyon gibi ruhsal sorunlara yol açabilmektedir.
- Yalnızlık ve sosyal izolasyon: Aşırı televizyon ve bilgisayar kullanımı, sosyal ilişkileri zayıflatarak yalnızlık ve sosyal izolasyona yol açabilmektedir.
Sosyal zararlar
Aşırı televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının sosyal zararları arasında şunlar sayılabilir:
- Okul başarısında düşüş: Araştırmalar, aşırı televizyon ve bilgisayar kullanımının okul başarısında düşüşe neden olabileceğini göstermektedir.
- İş performansında düşüş: Aşırı televizyon ve bilgisayar kullanımı, iş performansında düşüşe neden olabilmektedir.
- Aile ilişkilerinde bozulma: Aşırı televizyon ve bilgisayar kullanımı, aile ilişkilerini bozarak aile içi iletişimi zayıflatabilmektedir.
- Suçluluk ve utanç duyguları: Aşırı televizyon ve bilgisayar kullanımı, suçluluk ve utanç duygularına neden olabilmektedir.
Televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının bağımlılık yapmasının nedenleri
Televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının bağımlılık yapmasının çeşitli nedenleri vardır. Bu nedenler arasında şunlar sayılabilir:
- Bu araçların dopamin salgılanmasını artırması: Bu araçların kullanımı, beyinde dopamin salgılanmasını artırmaktadır. Dopamin, haz ve ödül duygularını sağlayan bir nörotransmitterdir. Aşırı dopamin salgılanması, bağımlılık yapma potansiyelini artırmaktadır.
- Bu araçların kullanımının kolay ve erişilebilir olması: Bu araçların kullanımı kolay ve erişilebilirdir. Bu da, bu araçlara aşırı bağımlı olma riskini artırmaktadır.
- Bu araçların kullanımının ödüllendirici olması: Bu araçların kullanımı, çeşitli ödüller sağlayabilmektedir. Örneğin, televizyon izlemek, eğlence ve bilgi sağlayabilmektedir. Telefon kullanmak, iletişim ve sosyalleşme imkanı sağlayabilmektedir. Bilgisayar kullanmak, bilgi edinme ve üretme imkanı sağlayabilmektedir. Bu ödüller, bu araçlara bağımlı olma riskini artırmaktadır.
Televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının bağımlılık yapmaması için yapılması gerekenler
Televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının bağımlılık yapmaması için yapılması gerekenler arasında şunlar sayılabilir:
- Bu araçların kullanımının sınırlandırılması: Bu araçların kullanımının günde belirli bir süre ile sınırlandırılması gerekmektedir. Örneğin, çocuklar için günde 2 saat, yetişkinler için günde 3 saat gibi bir sınırlama yapılabilir.
- Bu araçların kullanımının yerine geçecek aktivitelerin bulunması: Bu araçların kullanımının yerine geçecek aktiviteler bulunmalıdır. Örneğin, kitap okumak, spor yapmak, sosyalleşmek gibi aktiviteler, televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının yerine geçebilir.
- Bu araçların kullanımının olumsuz etkilerinin farkında olunması: Bu araçların kullanımının olumsuz etkilerinin farkında olunmalıdır. Bu farkındalık, bu araçların kullanımının sınırlandırılmasına yardımcı olabilir.
Sonuç
Televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımının bağımlılık yapma potansiyeli yüksektir. Bu araçların aşırı kullanımı, fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan çeşitli zararlara yol açabilmektedir. Bu nedenle, bu araçların kullanımının sınırlandırılması ve yerine geçecek aktivitelerin bulunması önemlidir.