Sokratik Sorgulama Nedir?
Sokratik sorgulama, antik Yunan filozofu Sokrates’in geliştirdiği bir öğretim ve tartışma yöntemidir. Bu yöntem, kişinin kendi bilgeliğini keşfetmesini sağlamak için sorular sormaya dayanır. Sokrates, insanların kendi doğrularını kendileri bulmaları gerektiğine inanıyordu ve sokratik sorgulamayı bu amacı gerçekleştirmek için bir araç olarak kullandı.
Sokratik sorgulamada, sorulacak sorular açık uçlu, yönlendirici ve düşündürücü olmalıdır. Bu sorular, kişinin kendi düşüncelerini ve inançlarını sorgulamasını ve onlara meydan okumasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Sorgulama, kişinin kendi bilgeliğini keşfetmesine ve kendi kendine düşünme yeteneğini geliştirmesine yardımcı olur.
Sokratik Sorgulamanın Amaçları
Sokratik sorgulamanın temel amacı, kişinin kendi bilgeliğini keşfetmesini sağlamaktır. Bu, kişinin kendi düşüncelerini ve inançlarını sorgulamasını ve onlara meydan okumasını gerektirir. Sokratik sorgulama, kişinin eleştirel düşünme, problem çözme ve analitik düşünme becerilerini geliştirmesine de yardımcı olur.
Sokratik sorgulamanın diğer amaçları şunlardır:
- Kişinin kendi değerlerini ve ilkelerini keşfetmesine yardımcı olmak
- Kişinin başkalarının bakış açılarını anlamasına yardımcı olmak
- Kişinin kendi kendini ifade etmesine yardımcı olmak
- Kişinin yaratıcı düşünmesini ve yeni fikirler üretmesini teşvik etmek
Sokratik Sorgulamanın Özellikleri
Sokratik sorgulama, aşağıdaki özellikleriyle karakterize edilir:
- Açık uçlu sorular: Sokratik sorgulamada, sorulan sorular açık uçlu olmalıdır. Bu sorular, kişinin kendi düşüncelerini ve inançlarını ifade etmesini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
- Yönlendirici sorular: Sokratik sorgulamada, sorulan sorular yönlendirici olmalıdır. Bu sorular, kişinin kendi düşüncelerini ve inançlarını sorgulamasına ve onlara meydan okumasına yardımcı olacak şekilde tasarlanmıştır.
- Düşündürücü sorular: Sokratik sorgulamada, sorulan sorular düşündürücü olmalıdır. Bu sorular, kişinin kendi düşünme sürecini başlatmasına ve kendi kendine düşünmesini teşvik etmesine yardımcı olacak şekilde tasarlanmıştır.
Sokratik Sorgulamanın Kuralları
Sokratik sorgulamada, aşağıdaki kurallara uyulması önemlidir:
- Saygılı olmak: Sokratik sorgulamada, katılımcılar birbirlerine saygılı olmalıdır.
- Açık fikirli olmak: Sokratik sorgulamada, katılımcılar açık fikirli olmalıdır.
- Kendinden emin olmak: Sokratik sorgulamada, katılımcılar kendinden emin olmalıdır.
Sokratik Sorgulamanın Kullanıldığı Alanlar
Sokratik sorgulama, eğitim, iş, terapi ve günlük yaşamda çeşitli alanlarda kullanılabilir. Eğitimde, sokratik sorgulama, öğrencilerin eleştirel düşünme, problem çözme ve analitik düşünme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak için kullanılabilir. İşyerinde, sokratik sorgulama, çalışanların yeni beceriler öğrenmelerine ve yaratıcılıklarını geliştirmelerine yardımcı olmak için kullanılabilir. Terapide, sokratik sorgulama, danışanların kendi sorunlarını çözmelerine ve kendi kendilerini anlamalarına yardımcı olmak için kullanılabilir. Günlük yaşamda, sokratik sorgulama, insanların kendi düşüncelerini ve inançlarını sorgulamasına ve onlara meydan okumasına yardımcı olmak için kullanılabilir.
Sokratik Sorgulamanın Örnekleri
Sokratik sorgulamanın bazı örnekleri şunlardır:
- Bir öğretmen, öğrencilerinden “Adalet nedir?” sorusunu düşünmelerini ve kendi cevaplarını oluşturmalarını isteyebilir.
- Bir işveren, bir çalışandan bir projenin nasıl yapılacağı hakkındaki düşüncelerini açıklamasını isteyebilir.
- Bir terapist, bir danışandan bir ilişkinin neden başarısız olduğunu anlamasına yardımcı olmak için sorular sorabilir.
- Bir arkadaş, bir arkadaşının bir karar vermesine yardımcı olmak için sorular sorabilir.
Sokratik Sorgulamanın Faydaları
Sokratik sorgulamanın aşağıdaki faydaları vardır:
- Kişinin kendi bilgeliğini keşfetmesine yardımcı olur.
- Kişinin eleştirel düşünme, problem çözme ve analitik düşünme becerilerini geliştirir.
- Kişinin kendi değerlerini ve ilkelerini keşfetmesine yardımcı olur.
- Kişinin başkalarının bakış açılarını anlamasına yardımcı olur.
- Kişinin kendi kendini ifade etmesine yardımcı olur.
- Kişinin yaratıcı düşünmesini ve yeni fikirler üretmesini teşvik eder.
Sokratik sorgulama, kişinin kendi düşünme becerilerini geliştirmek ve kendi kendini daha iyi anlamak