Şok Hemşirelik Bakımı
Şok, dokuların oksijen ve besin maddelerini gereksinimlerini karşılayacak yeterlilikte alması için gerekli olan dolaşımdaki kan hacminin yetersizliğidir. Bu durum, dokuların yeterli oksijen ve besin alamadığı için işlevlerini yerine getirememesi, metabolizma sonucu oluşan karbondioksit ve atık maddelerin uzaklaştırılamaması ve bu nedenle organ hasarlarına yol açması ile karakterizedir.
Şok, hemşirelik bakımının önemli bir konusudur. Hemşireler, şok hastalarının değerlendirilmesi, tedavisi ve bakımında önemli rol oynarlar. Bu rol, şok hastalarının yaşamsal bulgularının takip edilmesi, semptomlarının hafifletilmesi, tedavinin uygulanması ve hasta ve ailenin bilgilendirilmesi gibi çeşitli aktiviteleri kapsar.
Şok Çeşitleri
Şok, çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Bu nedenlere göre şok, aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
- Hipovolemik şok: Dolaşımdaki kan hacminin azalması sonucu gelişen şok türüdür. Kan kaybı, sıvı kaybı, dehidrasyon, hipotansiyon gibi nedenlerle gelişebilir.
- Kardiyojenik şok: Kalbin pompalama gücünün azalması sonucu gelişen şok türüdür. Miyokard enfarktüsü, kalp yetmezliği, kalp tamponadı gibi nedenlerle gelişebilir.
- Septik şok: Enfeksiyona bağlı gelişen şok türüdür. Bakteri, virüs, mantar veya parazit enfeksiyonları septik şoka yol açabilir.
- Anafilaktik şok: Alerjik reaksiyona bağlı gelişen şok türüdür. Alerjik reaksiyona yol açan bir maddeye maruz kalma sonucu gelişir.
- Nörojenik şok: Beyin hasarına bağlı gelişen şok türüdür. Beyin sapı yaralanmaları, spinal kord yaralanmaları, kafa travması gibi nedenlerle gelişebilir.
Şok Belirtileri
Şok hastalarında aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Kan basıncında düşme (hipotansiyon)
- Nabızda artma (taşikardi)
- Solunum hızında artma (taşipnea)
- Ciltte soluklaşma, renk değişikliği
- Terleme
- Baş dönmesi, bayılma
- Baş ağrısı
- Halsizlik, yorgunluk
Şok Tedavisi
Şok tedavisinin amacı, dolaşımı düzelterek dokuların oksijen ve besin gereksinimlerini karşılamaktır. Tedavi, şok hastasının durumuna göre değişebilir.
Hipovolemik şok tedavisinde, dolaşımdaki kan hacminin artırılması hedeflenir. Bu amaçla, hastaya sıvı ve kan transfüzyonu uygulanır.
Kardiyojenik şok tedavisinde, kalbin pompalama gücünün artırılması hedeflenir. Bu amaçla, hastaya inotropik ve vazodilatör ilaçlar uygulanır.
Septik şok tedavisinde, enfeksiyonun kontrol altına alınması hedeflenir. Bu amaçla, hastaya antibiyotik ve diğer ilaçlar uygulanır.
Anafilaktik şok tedavisinde, alerjik reaksiyona yol açan maddenin etkisinin ortadan kaldırılması hedeflenir. Bu amaçla, hastaya antihistaminikler, kortikosteroidler ve diğer ilaçlar uygulanır.
Nörojenik şok tedavisinde, beyin hasarının etkilerinin azaltılması hedeflenir. Bu amaçla, hastaya sıvı ve kan transfüzyonu, inotropik ilaçlar ve diğer ilaçlar uygulanır.
Şok Hemşirelik Bakımı
Şok hastalarının bakımı, çok yönlü ve kapsamlıdır. Hemşireler, şok hastalarının yaşamsal bulgularını takip ederek, semptomlarını hafifleterek, tedaviyi uygulayarak ve hasta ve aileyi bilgilendirerek önemli bir rol oynarlar.
Şok hastalarının yaşamsal bulgularının takibi, şok tedavisinin etkinliğinin değerlendirilmesi açısından önemlidir. Hemşireler, hastanın kan basıncını, nabzını, solunum hızını, vücut sıcaklığını ve bilinç durumunu düzenli olarak takip eder.
Şok hastalarında görülen semptomlar, genellikle dokuların oksijen ve besin gereksinimlerini karşılayamaması nedeniyle ortaya çıkar. Hemşireler, bu semptomları hafifletmek için çeşitli önlemler alır. Örneğin, hastanın rahat bir pozisyonda olmasını sağlar, baş dönmesi