Türkiye’de Belediye Başkanı Olma Şartları
Belediye başkanı, belediyenin tüzel kişiliğini temsil eden ve belediye idaresinin başı olan kişidir. Türkiye’de belediye başkanı olma şartları, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, belediye başkanı olmak için aşağıdaki şartlar aranır:
- Türk vatandaşı olmak
- On sekiz yaşını doldurmuş olmak
- Erkek adaylar için askerlik hizmetini yapmış veya muaf olmak
- Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak
- En az ilkokul mezunu olmak
- Belediye sınırları içinde en az bir yıl ikamet ediyor olmak
Belediye başkanı adaylığı için ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 58. maddesinde sayılan siyasi yasaklara tabi olmamak da gerekir.
Belediye Başkanı Adaylığı
Belediye başkanı adayı olmak isteyenler, belediye başkanlığı seçiminde aday olmak isteyen siyasi partilerin genel başkanlıklarına veya il başkanlıklarına yazılı olarak başvururlar. Adaylık başvurusu, başvuru formu ile birlikte, nüfus cüzdanı sureti, askerlik durum belgesi, diploma veya mezuniyet belgesi, sabıka kaydı ve sağlık raporu gibi belgelerin ibraz edilmesiyle yapılır.
Siyasi partiler, belediye başkan adaylarını, kendi içlerinde yaptıkları seçimler sonucunda belirlerler. Belediye başkan adaylığı için yapılan seçimlerde, siyasi partilerin genel merkez yönetim kurulu üyelerinin oylarıyla belirlenir.
Belediye Başkanı Seçimi
Belediye başkanları, beş yılda bir yapılan yerel seçimlerde halk tarafından seçilir. Belediye başkanlığı seçimlerinde, belediye sınırları içinde oy kullanma hakkına sahip olan her seçmen, bir belediye başkanı adayı için oy kullanabilir.
Belediye başkanlığı seçimlerinde, geçerli oyların %50’sinden fazlasını alan aday seçilmiş sayılır. İlk turda hiçbir adayın %50’den fazla oy almaması halinde, en çok oy alan iki aday arasında ikinci bir tur yapılır. İkinci turda en çok oy alan aday seçilmiş sayılır.
Belediye Başkanının Görevleri
Belediye başkanının görevleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 39. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, belediye başkanının görevleri şunlardır:
- Belediyenin tüzel kişiliğini temsil etmek
- Belediye meclisinin kararlarını uygulamak
- Belediyenin gelir ve gider hesaplarını hazırlamak ve meclisin onayına sunmak
- Belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını yönetmek
- Belediyenin personel atama ve işten çıkarma işlemlerini yapmak
- Belediyenin yatırım, yapım ve onarım işlerini yapmak veya yaptırmak
- Belediyenin kültür, sanat, spor ve halk sağlığı gibi hizmetlerini yürütmek
- Belediyenin çevre ve çevre sağlığı hizmetlerini yürütmek
- Belediyenin diğer görevlerini yapmak veya yaptırmak
Belediye başkanı, belediye meclisinin kararlarını uygulamak ve belediyenin tüzel kişiliğini temsil etmekle yükümlüdür. Belediye başkanı, belediye meclisinin kararlarını uygulamak için gerekli tedbirleri alır ve belediyenin tüzel kişiliğini temsil ederek belediyenin menfaatlerini korur.
Belediye başkanı, belediyenin gelir ve gider hesaplarını hazırlar ve meclisin onayına sunar. Belediye başkanı, belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını yönetir ve belediyenin personel atama ve işten çıkarma işlemlerini yapar.
Belediye başkanı, belediyenin yatırım, yapım ve onarım işlerini yapar veya yaptırır. Belediye başkanı, belediyenin kültür, sanat, spor ve halk sağlığı gibi hizmetlerini yürütür. Belediye başkanı, belediyenin çevre ve çevre sağlığı hizmetlerini yürütür.
Belediye başkanı, belediyenin diğer görevlerini yapmak veya yaptırmakla da yükümlüdür.
Belediye Başkanının Görevden Alınması
Belediye başkanı, aşağıdaki hallerde görevden alınır:
- Hakkında kesinleşmiş hapis cezası verilmesi
- Türk vatandaşlığından çıkarılması
- Seçilme yeterliğini kaybetmesi
- Görevin gerektirdiği sıfatları kaybetmesi
- Görevden çekilmesi
Belediye başkanının görevden alınması, İçişleri Bakanlığı tarafından yapılır.be