Hipovolemik Şok Tedavisi
Giriş
Hipovolemik şok, kan hacminin hayati organların perfüzyonunu sağlamak için yetersiz olduğu bir durumdur. Bu, kanama, diyare, kusma, yanık veya böbrek yetmezliği gibi çeşitli nedenlerle olabilir. Hipovolemik şok, acil bir durumdur ve hızlı ve doğru bir şekilde tedavi edilmesi gerekir.
Tanı
Hipovolemik şok tanısı, hastanın klinik bulgularına ve laboratuvar testlerine dayanır. Klinik bulgular, taşikardi, hipotansiyon, solunum sıkıntısı, mental durum değişikliği ve oligüriyi içerebilir. Laboratuvar testleri, hemokonsantrasyon, düşük serum sodyum ve azotlu bileşik seviyelerini gösterebilir.
Tedavi
Hipovolemik şok tedavisinin amacı, kan hacmini restore etmek ve organ perfüzyonunu iyileştirmektir. Tedavi, aşağıdakileri içerir:
- Hava yolunun açılması ve yeterli oksijenasyonun sağlanması
- Kanama durdurulmasının sağlanması
- Kristalloid veya kolloid sıvıların verilmesi
- Kan ürünlerinin verilmesi
- Vazopresör ilaçların verilmesi
Hava Yolunun Açılması ve Yeterli Oksijenasyonun Sağlanması
Hipovolemik şok hastalarında, hava yolu açıklığı ve yeterli oksijenasyon sağlanması önemlidir. Hastanın bilinci yerinde değilse, hava yolu açılmalıdır. Bu, boyun ekstansiyonu ve çene yukarı kaldırma (head tilt-chin lift) manevrası ile yapılabilir. Hastanın bilinci yerindeyse, oksijen maskesi veya burun kanülü ile oksijen verilebilir.
Kanama Durdurulmasının Sağlanması
Hipovolemik şoka neden olan kanama varsa, kanama durdurulmalıdır. Dış kanama varsa, baskı, bandaj veya turnike ile durdurulabilir. İç kanama varsa, cerrahi veya endoskopik müdahale gerekebilir.
Kristalloid veya Kolloid Sıvıların Verilmesi
Kristalloid veya kolloid sıvılar, hipovolemik şok tedavisinde ilk basamak olarak kullanılır. Kristalloid sıvılar, vücut hücrelerinde bulunan sıvılara benzer. Kolloid sıvılar ise, plazma proteinleri gibi büyük moleküllerden oluşur.
Kristalloid sıvılar, kan hacmini hızlı bir şekilde artırmaya yardımcı olur. Ancak, kolloid sıvılar, kristalloid sıvılara göre daha uzun süre kan hacmini korur.
Kan Ürünlerinin Verilmesi
Kanama devam ediyorsa veya hastanın kan hücrelerinde azalma varsa, kan ürünleri verilebilir. Kan ürünleri, eritrosit süspansiyonu, trombosit süspansiyonu ve plazma olarak sınıflandırılır.
Eritrosit süspansiyonu, hemoglobin ve oksijen taşıma kapasitesini artırır. Trombosit süspansiyonu, kan pıhtılaşmasını iyileştirir. Plazma, kanın onkotik basıncını artırır.
Vazopresör İlaçların Verilmesi
Hipovolemik şok hastalarında, kan basıncı ve dolaşım yetmezliği düzelmeyebilir. Bu durumda, vazopresör ilaçlar verilebilir. Vazopresör ilaçlar, kan damarlarını daraltarak kan basıncını artırmaya yardımcı olur.
Hipovolemik Şokta Acil Yardım
Hipovolemik şok, acil bir durumdur ve hızlı bir şekilde tedavi edilmesi gerekir. Acil yardımda, aşağıdaki adımlar uygulanır:
- Hastanın bilinci kontrol edilir.
- Hastanın hava yolu açılır ve yeterli oksijenasyonu sağlanır.
- Kanama durdurulmaya çalışılır.
- Kristalloid sıvılar verilir.
- Hastanın acil servise nakli sağlanır.
Hipovolemik Şokta Komplikasyonlar
Hipovolemik şok, ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar, beyin hasarı, böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği ve ölümdür.
Hipovolemik Şoktan Korunma
Hipovolemik şoktan korunmak için, kanama ve sıvı kaybına neden olabilecek faktörlerden kaçınmak önemlidir. Bu faktörler arasında, aşağıdakiler yer alır:
- Travma
- Diyare
- Kusma
*