Hipovolemik Şok Nedenleri
Giriş
Hipovolemik şok, dolaşımdaki kan hacminin %15’inden fazlasının kaybıyla karakterize edilen, hayatı tehdit eden bir tıbbi durumdur. Bu durum, kanama, kusma, diyare, sıvı kaybına neden olan ilaçlar veya böbrek yetmezliği gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Hipovolemik şok, dokuların yeterli oksijen ve besin alımını engeller ve doku hasarına ve hatta ölüme neden olabilir.
Hipovolemik Şokun Nedenleri
Hipovolemik şok, dolaşımdaki kan hacminin %15’inden fazlasının kaybıyla karakterize edilir. Bu kayıp, iç veya dış kanama, sıvı kaybına neden olan ilaçlar veya böbrek yetmezliği gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir.
İç Kanama
Hipovolemik şok, en yaygın olarak iç kanama nedeniyle oluşur. İç kanama, vücudun herhangi bir yerinde meydana gelebilir, ancak en yaygın olarak karın, göğüs veya beyin bölgesinde görülür. İç kanamaya neden olabilecek bazı durumlar şunlardır:
- Travma
- Kan damarlarının yırtılması veya patlaması
- Anevrizma rüptürü
- Hemoperiton
- Hemoperikardiyum
- Hemoensefalopati
Dış Kanama
Dış kanama, vücudun yüzeyinden meydana gelen kanamadır. Dış kanama, genellikle travma veya cerrahi operasyondan kaynaklanır. Dış kanama, iç kanamadan daha az ciddi olabilir, ancak yine de hipovolemik şoka neden olabilir.
Sıvı Kaybına Neden Olan İlaçlar
Bazı ilaçlar, vücuttan sıvı kaybına neden olabilir. Bu ilaçlar, diüretik ilaçlar, antibiyotik ilaçlar ve bazı kanser ilaçlarıdır. Bu ilaçlar, hipovolemik şoka neden olma potansiyeline sahiptir, ancak genellikle iç kanama veya diğer ciddi bir tıbbi durumun varlığında ortaya çıkar.
Böbrek Yetmezliği
Böbrek yetmezliği, böbreklerin vücuttan atıkları ve fazla sıvıyı atma yeteneğini kaybetmesidir. Böbrek yetmezliği, hipovolemik şoka neden olabilir, çünkü böbrekler, kan hacmini düzenlemeye yardımcı olan hormonları üretemez.
Hipovolemik Şokun Belirtileri ve Bulguları
Hipovolemik şok, genellikle ani ve hızlı gelişir. Şokun belirtileri ve bulguları şunlardır:
- Kan basıncının düşmesi
- Nabız hızının artması
- Solunum hızının artması
- Baş dönmesi veya bayılma
- Terleme
- Soluk cilt
- Soğuk eller ve ayaklar
- Konfüzyon veya bilinç kaybı
Hipovolemik Şokun Tedavisi
Hipovolemik şok, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Tedavi, kan hacminin hızla restore edilmesini amaçlar. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Damar içi sıvı replasmanı
- Kan transfüzyonu
- İlaç tedavisi
Damar İçi Sıvı Replasmanı
Damar içi sıvı replasmanı, hipovolemik şok tedavisinin temelini oluşturur. Damar içi sıvılar, kan hacmini ve kan basıncını artırmaya yardımcı olur. Damar içi sıvılar olarak kristalloidler veya kolloidler kullanılır.
Kristalloidler
Kristalloidler, su ve elektrolitlerden oluşan sıvılardır. Kristalloidler, hızlı ve kolay bir şekilde damar içine uygulanabilir. Ancak, kristalloidler, kan basıncını kolloidlere göre daha az etkili bir şekilde artırabilir.
Kolloidler
Kolloidler, büyük moleküllerden oluşan sıvılardır. Kolloidler, kan basıncını kristalloidlere göre daha etkili bir şekilde artırabilir. Ancak, kolloidler, kristalloidlere göre daha pahalıdır ve daha fazla yan etki riski taşır.
Kan Transfüzyonu
Kan transfüzyonu, hipovolemik şok tedavisinde genellikle gerekli değildir. Ancak, kan kaybının çok fazla olduğu durumlarda kan transfüzyonu gerekebilir.
İlaç Tedavisi
Hipovolemik şok tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar şunlardır:
- Dobutamin: Kalp debisini artırmaya