Defter Tutma Zorunluluğunun Vergisel Boyutları
Giriş
Defter tutma zorunluluğunun vergisel boyu, vergi mevzuatında önemli bir yere sahiptir. Defter tutma, mükelleflerin mali işlemlerini kayıt altınalarını alarak, vergi idaresine beyan etmelerini sağlayan bir yükümlülüktür. Bu yükümlülük, vergi matrahını tespit etme, vergiyi hesaplama ve vergiyi ödenmesinde kilit bir role sahiptir.
Defter Tutma Zorunluluğunun Hukuki Dayanağı
Defter tutma zorunluluğunun temel dayanağını Vergi Usul Kanununun (VUK) 16. maddesinde bulmaktadır. Bu madde uyarınca, gerçek ve tüzel kişiler, defter tutmakla yükümlüdürler. Defter tutma zorunluluğundan muaf tutulabilecek mükellefler ise VUK’un 17. maddesinde belirtilmiştir.
Defter Tutma Zorunluluğunun Vergisel Önemi
Defter tutma zorunluluğunun vergisel önemi oldukça büyüktür. Defterler, mükelleflerin mali işlemlerini kayıt altınalarını alarak, vergi idaresine aşağıdakiler hakkında bilgi sağlamaktadır:
- İşletmenin mali durumu
- İşletmenin faaliyetleri
- İşletmenin gelirleri ve giderleri
- İşletmenin vergi matrahı
- İşletmenin vergi yükümlülüğü
Bu bilgiler, vergi idaresine vergi matrahını tespit etme, vergiyi hesaplama ve vergiyi tahsil etme imkanı tanımaktadır.
Defter Tutma Zorunluluğuna Aykırılık
Defter tutma zorunluluğuna aykırılık, Vergi Usul Kanununda çeşitli yaptırımlarla cezalandırılmıştır. Bu yaptırım, idari para cezalarından vergi ziyaı cezası ve hatta hapis cezası kadar ağır olabilir.
Defter Tutma Zorunluluğundan Muaf Tutulma
Vergi Usul Kanununun 17. maddesinde belirtilen mükellefler, defter tutma zorunluluğundan muaf tutulmuştur. Bu mükellefler şunlardır:
- Sermayesi 120.000 TL’yi aşmayan limited şirketler
- Sermayesi 60.000 TL’yi aşmayan anonim şirketler
- Gelir Vergisi Kanununa göre gelir vergisi beyanında bulunmakla yükümlü olmayan gerçek kişiler
Defter Tutma Standartları
Defterlerin tutulmasında, Vergi Usul Kanununda belirtilen usul ve esaslara uygun hareket edilmesi gerekmektedir. Bu usul ve esaslar şunlardır:
- Defterler Türkçe tutulmalıdır.
- Defterler müreffeh olmalıdır.
- Defterler silinti ve kazıntı yapılmadan tutulmalıdır.
- Defterler kronolojik sıra gözetilerek tutulmalıdır.
- Defterlere yapılan kayıtlar, defter sahibinin veya yetkilendirdiği kişinin imzasıyle tastik edilmelidir.
Defter Çe çeşitleri
Vergi Usul Kanununda, mükelleflerin tutmakla yükümlü oldukları çeşitli defter türleri belirtilmiştir. Bu defter türleri şunlardır:
- Yevmiye Defteri
- Büyük Defter
- Envanter Defteri
- Amortisman Defteri
- Stopaj Defteri
Sonuç
Defter tutma zorunluluğunun vergisel boyu, vergi mevzuatında önemli bir yere sahiptir. Defterler, mükelleflerin mali işlemlerini kayıt altınalarını alarak, vergi idaresine vergi matrahını tespit etme, vergiyi hesaplama ve vergiyi ödenmesinde kilit bir role sahiptir. Defter tutma zorunluluğuna aykırılık, idari para cezalarından vergi ziyaı cezası ve hatta hapis cezası kadar ağır yaptırımlarla cezalandırılmıştır.
İleri Okuma
- Vergi Usul Kanununun 16. Maddesine Dair Tebliğ
- Vergi Usul Kanununun 17. Maddesine Dair Tebliğ
- Defter Tutma Zorunluluğuna Aykırılık Yaptırımı
- Defter Tutma Standartları
- Defter Çe çeşitleri