Bacayı İndir, Bacayı Kaldır: Sadri Ertem’in Öyküsünün Tahlili
Sadri Ertem’in 1929 yılında kaleme aldığı “Bacayı İndir, Bacayı Kaldır” adlı öyküsü, köylülerin bir fabrika bacası yüzünden yaşadıkları sorunları ele alır. Öykü, Anadolu’nun yoksul bir köyünde geçmektedir. Köylülerin geçim kaynağı, tarım ve hayvancılıktır. Ancak, yakınlarda kurulan bir fabrika, köylülerin yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir. Fabrikadan çıkan duman ve toz, köylülerin tarlalarını ve hayvanlarını mahvetmektedir.
Köylüler, fabrika bacasının indirilmesi için fabrika müdürüne başvururlar. Ancak, fabrika müdürü, bacanın indirilmesinin mümkün olmadığını söyler. Bunun üzerine köylüler, fabrika bacasını kendilerinin indirmeye karar verirler.
Köylüler, fabrika bacasını indirmek için bir plan yaparlar. Plana göre, bacayı indirmek için bir ip kullanacaklardır. İpi bacaya bağlayarak, bir taraftan çekerek, bacayı indireceklerdir.
Köylüler, planlarını uygulamaya koyarlar. İpi bacaya bağlayarak, bir taraftan çekerek, bacayı indirmeye başlarlar. Ancak, baca çok ağırdır ve köylüler bacayı indirmekte zorlanırlar.
Köylüler, bacayı indirmek için günlerce çalışırlar. Sonunda, bacayı yarıya kadar indirmeyi başarırlar. Köylüler, bacayı yarıya kadar indirmeyi başardıkları için çok mutlu olurlar. Ancak, bu mutlulukları kısa sürer.
Bacanın yarıya indirilmesiyle, fabrikadan çıkan duman ve toz, köylülerin tarlalarına ve hayvanlarına daha da fazla zarar vermeye başlar. Köylülerin tarlaları çoraklaşır, hayvanları hastalanır ve ölür. Köylüler, açlık ve sefalete sürüklenir.
Köylüler, bacanın yarıya indirilmesinden dolayı pişman olurlar. Bacanın tamamen indirilmesini engelledikleri için kendilerini suçlarlar.
Sadri Ertem’in “Bacayı İndir, Bacayı Kaldır” adlı öyküsü, köylülerin sorunlarına dikkat çeken bir eserdir. Öykü, köylülerin cahilliğinin ve bilgisizliğinin, onları nasıl bir felakete sürüklediğini göstermektedir.
Öykünün Temel Temaları
“Bacayı İndir, Bacayı Kaldır” adlı öykünün temel temaları şunlardır:
- Köylülerin sorunları: Öykü, köylülerin yoksulluk, cehalet ve sömürü gibi sorunlarla mücadele ettiklerini göstermektedir.
- Bilgi ve bilincin önemi: Öykü, bilgi ve bilincin önemine vurgu yapmaktadır. Köylüler, bacanın zararlarını bilmedikleri için, bacayı indirmeye karar verirler. Ancak, bacanın indirilmesiyle, köylülerin sorunları daha da büyür.
- Farkındalık: Öykü, farkındalığın önemine dikkat çekmektedir. Köylüler, bacanın yarıya indirilmesinden sonra, bacanın zararlarını fark ederler. Ancak, bu farkındalık, çok geç gelir.
Öykünün Yapısı
“Bacayı İndir, Bacayı Kaldır” adlı öykü, düz anlatım tekniğiyle yazılmıştır. Öykü, üç bölümden oluşmaktadır.
- Birinci bölüm: Köylüler, fabrika bacasının neden olduğu sorunlardan bahsedilir.
- İkinci bölüm: Köylüler, fabrika bacasını indirmek için bir plan yaparlar.
- Üçüncü bölüm: Köylüler, fabrika bacasını indirirler ve bunun sonucunda yaşadıkları sorunları anlatırlar.
Öykünün Karakterleri
“Bacayı İndir, Bacayı Kaldır” adlı öykünün ana karakterleri şunlardır:
- Köylüler: Öykünün ana karakterleri, köylülerdir. Köylüler, yoksul, cahil ve bilinçsiz kişilerdir.
- Haçik: Köylülerin yardım istediği kişidir. Haçik, köylülerden daha bilgili ve bilinçli bir kişidir.
- Fabrika müdürü: Fabrikanın sahibi ve yöneticisidir. Fabrika müdürü, köylülerin sorunlarına karşı duyarsız ve bencil bir kişidir.
**Öykünün Dili