Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Sorgulama
Anayasa Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin en yüksek mahkemesidir. Anayasanın 148. maddesine göre, Anayasa Mahkemesi, temel hak ve özgürlüklerin korunması, insan haklarına saygının sağlanması ve hukuk devleti ilkelerinin yaşama geçirilmesi için kurulmuştur.
Anayasa Mahkemesi, temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiği iddiasıyla yapılan bireysel başvuruları inceler ve karara bağlar. Bireysel başvuru, Anayasa Mahkemesi’ne doğrudan başvuru imkanı veren bir hak arama yoludur.
Bireysel Başvurunun Konusu
Bireysel başvuru, Anayasa’nın 13. maddesinde yer alan temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiğini iddia eden herkes tarafından yapılabilir. Bu hak ve özgürlükler şunlardır:
- Yaşam hakkı ve maddi ve manevi varlığını koruma hakkı
- Kişi dokunulmazlığı ve maddi ve manevi varlığın korunması
- Düşünce ve kanaat özgürlüğü
- İfade özgürlüğü
- Din ve vicdan özgürlüğü
- Haberleşme özgürlüğü
- Eğitim ve öğrenim hakkı
- Seyahat özgürlüğü
- Toplanma ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı
- Sendika kurma ve sendikalara üye olma hakkı
- Grev ve lokavt hakkı
- Seçme ve seçilme hakkı
- Ailenin korunması
- Özel hayatın gizliliği
- Mülkiyet hakkı
Bireysel Başvurunun Şartları
Bireysel başvurunun yapılabilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
- Başvurucu, Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlüklerinden birinin ihlal edildiğini iddia etmelidir.
- Başvuru, ihlal iddiasını ileri sürmeye yetkili ve bu iddiasını kanıtlamaya elverişli olmalıdır.
- Başvuru, başvurucunun kendisinin veya bir yakınının şahsi ve doğrudan mağdur olduğu bir hak ihlalini içermelidir.
- Başvuru, kanun yollarının tüketilmiş olması halinde yapılabilir.
Bireysel Başvurunun Süresi
Bireysel başvuru, ihlal iddiasını ileri süren olay veya işlemin öğrenildiği tarihten itibaren üç ay içinde Anayasa Mahkemesi’ne yapılabilir. Bu süre, ihlal nedeniyle kişi hakkında idari, adli veya başka bir yargısal bir işlem yapıldığında, bu işlemle ilgili karar veya işlemin öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
Bireysel Başvurunun Usulü
Bireysel başvuru, Anayasa Mahkemesi’nin web sitesinde yer alan elektronik başvuru formu doldurularak veya yazılı olarak yapılabilir.
Elektronik başvuruda, başvuru formunda yer alan bilgiler eksiksiz olarak doldurulmalıdır. Yazılı başvuruda ise, başvuru dilekçesinde başvurucunun adı, soyadı, imzası, adresi, başvurunun konusu ve gerekçesi açıkça belirtilmelidir.
Başvuru dilekçesine, başvurunun konusunu ve gerekçesini destekleyen belgelerin eklenmesi gerekir. Bu belgeler, mahkemenin başvuruyu inceleyip karar vermesini kolaylaştıracaktır.
Bireysel Başvurunun İncelenmesi
Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuruları inceleyip karara bağlar. Başvurunun kabul edilebilir olup olmadığına, ilgili daire tarafından karar verilir. Başvurunun kabul edilebilir bulunması halinde, esastan incelenir.
Esastan inceleme sonucunda, başvurunun kabulüne karar verilmesi halinde, Anayasa Mahkemesi, ihlalin ortadan kaldırılması için gerekli olan tedbirleri alır. Bu tedbirler, idari, adli veya başka bir yargısal bir işlem yapılmasını veya yapılmamasını içerebilir.
Başvurunun reddedilmesi halinde, başvurucu, bu kararı temyiz edebilir. Temyiz incelemesi, Anayasa Mahkemesi Büyük Dairesi tarafından yapılır.
Bireysel Başvuru Sorgulama
Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvuruların sorgulama işlemi, e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabilir.
e-Devlet Kapısı’na giriş yaptıktan sonra, “Anayasa Mahkemesi” başlığı altında yer alan “Bireysel Başvuru Sorgulama” hizmetine tıklanır. Açılan sayfada, başvurucunun T.C. kimlik numarası veya başvuru numarası girilerek sorgulama yapılır.
Sorgulama sonucunda, başvurunun durumu ve başvuru ile ilgili bilgiler görüntülenebilir.
Bireysel Başvurunun Önemi
Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru yolu, temel hak ve özgürlüklerin korunmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu yol sayesinde, Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiği iddiasıyla yapılan başvurular, Anayasa Mahkemesi tarafından incelenip karara bağlanmaktadır.
Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru yolu, aşağıdaki nedenlerle önemlidir:
- Bu yol, temel hak ve özgürlüklerin korunması için etkili bir yoldur.
- Bu yol, herkes tarafından başvurulabilecek bir yoldur