Anaflaktik Şok Adrenalin Dozu
Anafilaksi, bir alerjenle temastan sonra gelişen, yaşamı tehdit eden bir alerjik reaksiyondur. Anafilaksi belirtileri arasında ani başlayan ürtiker, kaşıntı, nefes darlığı, hırıltı, göğüste sıkışma hissi, çarpıntı, tansiyon düşüklüğü ve bilinç kaybı yer alır.
Anafilaksi tedavisinde ilk adım, allerjeni ortadan kaldırmaktır. Bunun için hastanın allerjene maruz kaldığı kaynaktan uzaklaştırılması gerekir. Örneğin, bir arı sokması sonucu anafilaksi gelişen bir hastanın, arıdan uzaklaştırılması gerekir.
Allerjen ortadan kaldırıldıktan sonra, anafilaksi tedavisinin ikinci adımı, adrenalin uygulamasıdır. Adrenalin, anafilaksi tedavisinde en etkili ilaçtır. Adrenalin, kan basıncını yükselterek, havayollarını genişleterek ve kalp atış hızını artırarak anafilaksi belirtilerini tedavi eder.
Adrenalin, intramüsküler (IM) veya intravenöz (IV) yoldan uygulanabilir. IM uygulama, IV uygulamaya göre daha kolay ve güvenlidir. Bu nedenle, anafilaksi tedavisinde IM adrenalin uygulaması tercih edilir.
Erişkinlerde Adrenalin Dozu
Erişkinlerde anafilaksi tedavisinde kullanılan adrenalin dozu, 0,01 mg/kg’dır. Maksimum doz, 0,5 mg’dır.
Örneğin, 70 kg ağırlığında bir erişkinde anafilaksi geliştiyse, uygulanacak adrenalin dozu 0,01 mg/kg x 70 kg = 0,7 mg’dır. Bu doz, uyluk ön-yan tarafına (vastus lateralis kası) IM olarak uygulanır.
Adrenalin, semptomlar kontrol altına alınana kadar her 5-15 dakikada bir tekrarlanabilir.
Çocuklarda Adrenalin Dozu
Çocuklarda anafilaksi tedavisinde kullanılan adrenalin dozu, 0,01 mg/kg’dır. Maksimum doz, 0,3 mg’dır.
Örneğin, 25 kg ağırlığında bir çocukta anafilaksi geliştiyse, uygulanacak adrenalin dozu 0,01 mg/kg x 25 kg = 0,25 mg’dır. Bu doz, uyluk ön-yan tarafına (vastus lateralis kası) IM olarak uygulanır.
Adrenalin, semptomlar kontrol altına alınana kadar her 5-15 dakikada bir tekrarlanabilir.
Adrenalin Oto-Enjektörleri
Adrenalin oto-enjektörleri, anafilaksi için kullanılan acil tedavi cihazlarıdır. Bu cihazlar, hastanın kendi kendine adrenalin uygulamasına olanak tanır.
Adrenalin oto-enjektörleri, çocuklar ve yetişkinler için farklı dozlarda üretilmektedir. Çocuklar için üretilen adrenalin oto-enjektörlerinin dozu 0,15 mg veya 0,3 mg’dır. Yetişkinler için üretilen adrenalin oto-enjektörlerinin dozu 0,3 mg veya 0,5 mg’dır.
Adrenalin oto-enjektörleri, anafilaksi riski taşıyan kişilere reçete edilebilir. Bu kişiler arasında, alerjik astım, alerjik rinit, alerjik kontakt dermatit, gıda alerjisi, ilaç alerjisi veya arı alerjisi olan kişiler yer alır.
Adrenalin Uygulaması Sonrası Yapılması Gerekenler
Adrenalin uygulamasından sonra, hastanın semptomları kontrol altına alınmalıdır. Semptomlar kontrol altına alınamazsa, hastanın acilen hastaneye kaldırılması gerekir.
Adrenalin uygulamasından sonra, hastanın kan basıncı, nabzı ve solunumu yakından takip edilmelidir. Kan basıncı düşüklüğü veya solunum sıkıntısı gelişirse, hastaya ek tedaviler uygulanabilir.
Adrenalin uygulamasından sonra, hastanın allerjene tekrar maruz kalmasını önlemek için gerekli önlemler alınmalıdır. Örneğin, bir arı sokması sonucu anafilaksi gelişen bir hastanın, arılardan uzak durması gerekir.
Anafilaksi Tedavisinde Kullanılan Diğer İlaçlar
Adrenalin dışında, anafilaksi tedavisinde kullanılan diğer ilaçlar şunlardır:
- Kortikosteroidler: Kortikosteroidler, iltihaplanmayı azaltarak anafilaksi belirtilerini tedavi eder. Anafilaksi tedavisinde genellikle hidrokortizon veya prednizon kullanılır