Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü ve Anlamları
Atasözleri ve deyimler, yüzyıllar boyunca aktarılan ve toplumun ortak bilgeliğini, değerlerini ve inançlarını yansıtan kısa, özlü sözlerdir. Bu sözler, günlük konuşmalarımızı renklendirir, düşüncelerimizi ifade etmemize yardımcı olur ve hayatın derslerini öğretir.
Atasözleri
Atasözleri, genellikle anonim olan ve bir gerçeği, öğüdü veya gözlemi ifade eden kısa, özlü sözlerdir. Genellikle mecazi bir dil kullanırlar ve toplumun ortak deneyimlerine dayanırlar.
Örnekler:
- Erken kalkan yol alır: Erken davrananlar başarıya ulaşır.
- Ne ekersen onu biçersin: Davranışlarımızın sonuçları olur.
- Bir elin nesi var, iki elin sesi var: Birlikten güç doğar.
Deyimler
Deyimler, mecazi bir anlamı olan ve genellikle birden fazla kelimeden oluşan sabit ifadelerdir. Atasözlerinden farklı olarak, deyimler genellikle anonim değildir ve belirli bir kaynağa veya yazara atfedilebilir.
Örnekler:
- Ayağını yorganına göre uzat: İhtiyaçlarına göre yaşa.
- Damlaya damlaya göl olur: Küçük çabalar zamanla büyük sonuçlar doğurabilir.
- Ateş olmayan yerden duman çıkmaz: Her söylentide bir gerçek payı vardır.
Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
Aşağıdaki tabloda, yaygın olarak kullanılan atasözleri ve deyimlerin bir sözlüğü verilmiştir:
| Atasözü/Deyim | Anlam |
|—|—|
| Acele işe şeytan karışır | Aceleci davranmak hatalara yol açar. |
| Akıl yaşta değil baştadır | Bilgelik yaşla değil, deneyimle gelir. |
| Al gülüm ver gülüm | Bir iyiliğe başka bir iyilikle karşılık vermek. |
| Bal tutan parmağını yalar | Risk almak ödül getirir. |
| Can çıkar huy çıkmaz | Kişinin temel özellikleri değişmez. |
| Damlaya damlaya göl olur | Küçük çabalar zamanla büyük sonuçlar doğurabilir. |
| Erken kalkan yol alır | Erken davrananlar başarıya ulaşır. |
| Gözden ırak olan gönülden de ırak olur | Uzakta olanlar unutulur. |
| İğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırmak | Kendi hatalarını görmezden gelip başkalarını eleştirmek. |
| İki elin sesi bir olur | Birlikten güç doğar. |
| Ne ekersen onu biçersin | Davranışlarımızın sonuçları olur. |
| Su uyur düşman uyumaz | Tehlike her zaman mevcuttur. |
| Üç kuruşa beş köfte | Çok ucuza çok şey elde etmek. |
| Yalancının mumu yatsıya kadar yanar | Yalanlar sonunda ortaya çıkar. |
Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Türk Dil Kurumu Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
- Atasözleri ve Deyimler Anlamı
- Deyimler Sözlüğü
- Atasözleri ve Deyimler PDF Dosyası
Sonuç
Atasözleri ve deyimler, dilimizin zenginliğini ve kültürel mirasımızı yansıtan değerli sözlerdir. Günlük konuşmalarımızı renklendirir, düşüncelerimizi ifade etmemize yardımcı olur ve hayatın derslerini öğretirler. Bu sözleri anlamak ve kullanmak, hem iletişim becerilerimizi geliştirir hem de toplumumuzun ortak bilgeliğine bağlanmamızı sağlar.