Bilgi ve Belge Yönetimi için Uluslararası Sınıflandırma (ISBD)
Bilgi ve belge yönetimi, bilgiyi düzenleme, saklama ve erişilebilir kılma sürecidir. Uluslararası Sınıflandırma (ISBD), bilgi ve belgeleri tutarlı ve sistematik bir şekilde tanımlamak ve düzenlemek için kullanılan bir dizi uluslararası standarttır.
ISBD, kütüphaneler, arşivler, müzeler ve diğer bilgi kurumları tarafından dünya çapında kullanılmaktadır. Bilgi ve belgelerin doğru bir şekilde tanımlanmasını ve kataloglanmasını sağlar, bu da kullanıcıların ihtiyaç duydukları bilgiyi bulmasını kolaylaştırır.
ISBD’nin Türleri
ISBD, farklı bilgi ve belge türleri için özel standartlar içerir:
- ISBD(M): Monograflar (kitaplar)
- ISBD(S): Seri yayınlar (dergiler, gazeteler)
- ISBD(NBM): Müzik notaları
- ISBD(CM): Haritalar
- ISBD(ER): Kaydedilmiş ses materyalleri
- ISBD(PM): Basılı müzik
- ISBD(CF): Bilgisayar dosyaları
- ISBD(A): Arşiv belgeleri
ISBD’nin Öğeleri
ISBD, bilgi ve belgeleri tanımlamak için kullanılan bir dizi öğe içerir:
- Başlık: Bilgi veya belgenin adı
- Yazar: Bilgi veya belgenin yaratıcısı
- Yayıncı: Bilgi veya belgeyi yayınlayan kuruluş
- Yayın tarihi: Bilgi veya belgenin yayınlandığı tarih
- Fiziksel açıklama: Bilgi veya belgenin fiziksel özellikleri (sayfa sayısı, boyut, vb.)
- Seri notu: Bilgi veya belgenin bir seri yayının parçası olup olmadığı
- Notlar: Bilgi veya belge hakkında ek bilgiler
- Standart tanımlayıcı numarası: ISBN, ISSN veya benzersiz bir tanımlayıcı
ISBD’nin Faydaları
ISBD’nin bilgi ve belge yönetimi için birçok faydası vardır:
- Tutarlılık: Bilgi ve belgelerin tutarlı bir şekilde tanımlanmasını sağlar.
- Erişilebilirlik: Kullanıcıların ihtiyaç duydukları bilgiyi bulmasını kolaylaştırır.
- Veri paylaşımı: Farklı kurumlar arasında bilgi ve belgelerin paylaşılmasını kolaylaştırır.
- Koruma: Bilgi ve belgelerin uzun vadede korunmasına yardımcı olur.
ISBD’yi Kullanma
ISBD’yi kullanmak için aşağıdaki adımları izleyin:
- Bilgi veya belgenin türünü belirleyin.
- Uygun ISBD standardını seçin.
- Bilgi veya belgeyi tanımlamak için standarttaki öğeleri kullanın.
- Bilgi veya belgeyi kataloglayın veya dizine ekleyin.
Faydalı Kaynaklar
- Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları Federasyonu (IFLA): ISBD
- Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi: ISBD
- Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO): ISBD
Sonuç
ISBD, bilgi ve belge yönetimi için çok önemli bir araçtır. Bilgi ve belgelerin tutarlı ve sistematik bir şekilde tanımlanmasını ve düzenlenmesini sağlar. Bu, kullanıcıların ihtiyaç duydukları bilgiyi bulmasını kolaylaştırır, veri paylaşımını kolaylaştırır ve bilgi ve belgelerin uzun vadede korunmasına yardımcı olur.