2022 yılında Türkiye’de milletvekili olma şartları
Türkiye’de milletvekili olma şartları, 1982 Anayasası’nın 76. maddesi ve Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 10. maddesi ile düzenlenmiştir. Bu maddelere göre, milletvekili seçilebilmek için aşağıdaki şartlar aranır:
- Türk vatandaşı olmak: Milletvekili seçilebilmek için en temel şart, Türk vatandaşı olmaktır.
- 18 yaşını doldurmuş olmak: 2017 Anayasa Değişikliği Referandumu ile milletvekili seçilme yaşı 25’ten 18’e düşürülmüştür.
- En az ilkokul mezunu olmak: Milletvekili seçilebilmek için en az ilkokul mezunu olmak gerekir.
- Yükümlü olmasına ve muaf bulunmamasına rağmen muvazzaf askerlik hizmetini yapmayanlar veya yapmış sayılmayanlar: Yükümlü olmasına ve muaf bulunmamasına rağmen muvazzaf askerlik hizmetini yapmayanlar veya yapmış sayılmayanlar milletvekili seçilemezler.
- Kamu hizmetinden yasaklılar: Kamu hizmetinden yasaklanmış olanlar milletvekili seçilemezler.
- Taksirle işlenen suçlar hariç, ağır hapis veya iki yıldan fazla hapis cezasına hüküm giyenler: Taksirli suçlar hariç, ağır hapis veya iki yıldan fazla hapis cezasına hüküm giyenler milletvekili seçilemezler.
- Af veya etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmış olsalar bile zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, gasp, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biri ile hüküm giyenler: Af veya etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmış olsalar bile zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, gasp, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biri ile hüküm giyenler milletvekili seçilemezler.
- Anayasanın 14. maddesi hükmü uyarınca temel hak ve hürriyetlerinden birini kaybetmiş bulunanlar: Anayasanın 14. maddesi hükmü uyarınca temel hak ve hürriyetlerinden birini kaybetmiş bulunanlar milletvekili seçilemezler.
Milletvekili olma şartlarına ek olarak, siyasi partilerin kendi iç yönetmeliklerinde de bazı ek şartlar aranabilir. Örneğin, bazı partiler milletvekili aday adaylarından en az bir yıllık parti üyeliği şartı aramaktadır.
Milletvekili adaylığı başvurusu nasıl yapılır?
Milletvekili adaylığı başvurusu, siyasi partilerin genel merkezlerine yapılır. Başvuru, parti genel merkezince belirlenen başvuru formunun doldurulması ve gerekli belgelerin ibraz edilmesi ile yapılır. Başvuru formuna ek olarak, adayların aşağıdaki belgeleri ibraz etmesi gerekir:
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Diploma veya mezuniyet belgesi
- Askerlik durum belgesi
- Sabıka kaydı
- Sağlık raporu
Milletvekili seçim sistemi
Türkiye’de milletvekili seçimi, 7 Haziran 2015 tarihinden itibaren 2018 Anayasa Değişikliği ile değiştirilen nispi temsil sistemi ile yapılmaktadır. Bu sistemde, her seçim bölgesinde, partilerin aldıkları oy oranına göre milletvekili sayısı belirlenir.
Milletvekili olmanın önemi
Milletvekili olmak, Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli görevlerinden biridir. Milletvekilleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) görev yaparak, ülkenin yasalarını oluşturur ve uygular. Milletvekilleri, aynı zamanda halkın temsilcisi olarak, halkın sorunlarını dile getirir ve çözümler için çalışır.
Sonuç olarak, Türkiye’de milletvekili olma şartları, Türk vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmuş olmak, en az ilkokul mezunu olmak, askerliğini yapmış olmak, kamu hizmetinden yasaklı olmamak, ağır hapis veya iki yıldan fazla hapis cezasına hüküm giymemiş olmak, yüz kızartıcı suçlar ile kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından birini işlememiş olmak ve Anayasa’nın 14. maddesi hükmü uyarınca temel hak ve hürriyetlerinden birini kaybetmiş bulunmamaktır.