Bilirkişi olma şartları
Bilirkişi, hukuki bir uyuşmazlık durumunda, uyuşmazlık konusunun çözümüne yardımcı olmak üzere, mahkeme, hakem veya idari makamlar tarafından görevlendirilen kişidir. Bilirkişi, uzman olduğu alandaki bilgi ve deneyimini kullanarak, uyuşmazlık konusunun teknik, bilimsel veya ekonomik yönlerini değerlendirir ve mahkemeye veya hakeme rapor sunar.
Türkiye’de bilirkişi olma şartları
Türkiye’de bilirkişi olma şartları, 6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanuna göre, bilirkişi olmak için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
- Türk vatandaşı olmak
- On sekiz yaşını doldurmuş olmak
- Kamu hizmetlerinden yasaklanmamış olmak
- Hukuka ve ahlaka aykırı fiilleri işlememiş olmak
- Bilirkişilik yapacağı alanda en az üç yıl fiilen çalışmış olmak
- Bilirkişilik temel eğitimini başarıyla tamamlamış olmak
Bilirkişilik temel eğitimi
Bilirkişi olmak isteyen kişiler, bilirkişilik temel eğitimini başarıyla tamamlamak zorundadır. Bu eğitim, Adalet Bakanlığı tarafından akredite edilmiş kurumlar tarafından verilmektedir. Eğitimin süresi 120 saattir ve eğitim sonunda sınav yapılır. Sınavda başarılı olanlara, bilirkişilik temel eğitimi sertifikası verilir.
Bilirkişilik yapacağı alanda en az üç yıl fiilen çalışmış olmak
Bilirkişi olmak isteyen kişiler, bilirkişilik yapacağı alanda en az üç yıl fiilen çalışmış olmak zorundadır. Bu süre, mesleki faaliyetlerde geçirilen süreler dikkate alınarak hesaplanır.
Bilirkişilik başvurusu nasıl yapılır?
Bilirkişi olmak isteyen kişiler, bulundukları yer bilirkişilik bölge kuruluna başvuruda bulunurlar. Başvuru için gerekli belgeler şunlardır:
- Başvuru dilekçesi
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Diploma veya uzmanlık belgesi fotokopisi
- Bilirkişilik temel eğitimi sertifikası fotokopisi
- Üç yıl fiilen çalışmayı gösteren belgeler
Bilirkişilik bölge kurulu, yapılan başvuruları değerlendirerek, bilirkişilik siciline kaydetmeye karar verir. Bilirkişi siciline kayıtlı olan kişiler, mahkeme, hakem veya idari makamlar tarafından bilirkişilik yapmak üzere görevlendirilebilirler.
Bilirkişilerin görev ve sorumlulukları
Bilirkişiler, mahkeme, hakem veya idari makamlar tarafından kendilerine verilen görevleri, tarafsız ve bağımsız bir şekilde yerine getirmek zorundadır. Bilirkişilerin görev ve sorumlulukları şunlardır:
- Uyuşmazlık konusunun teknik, bilimsel veya ekonomik yönlerini değerlendirmek
- Bu konularda elde ettiği bulguları ve sonuçlarını rapor halinde mahkemeye veya hakeme sunmak
- Mahkeme veya hakemin talepleri doğrultusunda, bilirkişi raporunda değişiklik yapmak veya yeni rapor sunmak
Bilirkişilerin uyması gereken etik kurallar
Bilirkişiler, mesleki faaliyetlerinde aşağıdaki etik kurallara uymak zorundadır:
- Tarafsız ve bağımsız olmak
- Gerçekleri tarafsız bir şekilde değerlendirmek
- Bilirkişi raporunda, elde ettiği bulguları ve sonuçlarını objektif bir şekilde açıklamak
- Bilirkişi raporunda, kişisel görüş veya kanaatlerini belirtmemek
- Bilirkişi raporunda, kullanılan kaynakları belirtmek
- Bilirkişi raporunu, zamanında ve eksiksiz bir şekilde mahkemeye veya hakeme sunmak
Bilirkişiliğin hukuki önemi
Bilirkişi, hukuki bir uyuşmazlığın çözümünde önemli bir rol oynar. Bilirkişi, uzman olduğu alandaki bilgi ve deneyimini kullanarak, uyuşmazlık konusunun teknik, bilimsel veya ekonomik yönlerini değerlendirir ve mahkemeye veya hakeme rapor sunar. Bu rapor, mahkeme veya hakemin uyuşmazlığı hakkaniyete uygun bir şekilde çözmesinde önemli bir yardımcı olur.
Sonuç olarak, bilirkişi olmak için yukarıda belirtilen şartların sağlanması gerekir. Bilirkişi olmak isteyen kişilerin, bilirkişilik temel eğitimini başarıyla tamamlamaları ve bilirkişilik yapacağı alanda en az üç yıl fiilen çalışmış olmaları önemlidir. Bilirkişilerin, mesleki faaliyetlerinde tarafsız ve bağımsız olmaları ve etik kurallara uymaları gerekir.
Ek bilgiler
- Bilirkişiler, mahkeme, hakem veya idari makamlar tarafından görevlendirilebilirler.