Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi
Giriş
Tutumlar, bireylerin nesnelere, kişilere veya olaylara karşı sahip oldukları olumlu veya olumsuz değerlendirmelerdir. Tutumlar, bireylerin davranışlarını etkiler ve karar alma süreçlerinde önemli bir rol oynarlar. Bu nedenle, tutumların ölçülmesi, sosyal bilimlerde sıklıkla kullanılan bir araştırma yöntemidir.
Tutumların Ölçülmesi
Tutumların ölçülmesinde kullanılan çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemlerden en yaygın olarak kullanılanı Likert ölçeğidir. Likert ölçeğinde, bireylere bir dizi ifade sunulur ve bireylerden bu ifadelere katılıp katılmadıklarını belirtmeleri istenir. Bireylerin verdiği yanıtlar, tutum puanlarını oluşturmak için kullanılır.
Likert ölçeğinin yanı sıra, tutumların ölçülmesinde kullanılan diğer yöntemler şunlardır:
- Guttman ölçeği: Guttman ölçeğinde, bireylere bir dizi ifade sunulur ve bireylerden bu ifadelere katılıp katılmadıklarını belirtmeleri istenir. Ancak, Guttman ölçeğinde, ifadeler belirli bir sıraya göre düzenlenir ve bireylerin bir ifadeye katılması, daha önceki ifadelere de katıldığı anlamına gelir.
- Semantik diferansiyel ölçeği: Semantik diferansiyel ölçeğinde, bireylere bir dizi kavram sunulur ve bireylerden bu kavramları belirli bir ölçek üzerinde değerlendirmeleri istenir. Örneğin, bireylerden “iyi-kötü”, “güzel-çirkin” gibi ölçekler üzerinde kavramları değerlendirmeleri istenebilir.
- Thurstone ölçeği: Thurstone ölçeğinde, bireylere bir dizi ifade sunulur ve bireylerden bu ifadeleri en olumlu ifadeye göre sıralamaları istenir. En olumlu ifadeye 1 puan, en olumsuz ifadeye ise 11 puan verilir. Bireylerin verdiği puanlar, tutum puanlarını oluşturmak için kullanılır.
SPSS ile Veri Analizi
Tutumların ölçülmesinde elde edilen veriler, SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) programı kullanılarak analiz edilebilir. SPSS, sosyal bilimlerde sıklıkla kullanılan bir istatistik yazılımıdır ve tutumların ölçülmesinde kullanılan çeşitli istatistiksel analiz yöntemlerini içerir.
SPSS ile tutumların ölçülmesinde kullanılan en yaygın istatistiksel analiz yöntemleri şunlardır:
- Frekans analizi: Frekans analizi, bireylerin tutum puanlarının dağılımını gösteren bir analiz yöntemidir. Frekans analizi, bireylerin tutumlarının olumlu mu yoksa olumsuz mu olduğunu ve tutumların dağılımının nasıl olduğunu belirlemek için kullanılır.
- Ortalama ve standart sapma analizi: Ortalama ve standart sapma analizi, bireylerin tutum puanlarının ortalamasını ve standart sapmasını gösteren bir analiz yöntemidir. Ortalama, bireylerin tutumlarının genel eğilimini gösterirken, standart sapma, bireylerin tutumlarının ortalamadan ne kadar farklı olduğunu gösterir.
- Korelasyon analizi: Korelasyon analizi, iki değişken arasındaki ilişkiyi gösteren bir analiz yöntemidir. Korelasyon analizi, tutumların diğer değişkenlerle olan ilişkisini belirlemek için kullanılır. Örneğin, tutumların yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi gibi değişkenlerle olan ilişkisi korelasyon analizi kullanılarak belirlenebilir.
- Regresyon analizi: Regresyon analizi, bir bağımlı değişkenin bir veya daha fazla bağımsız değişkene göre nasıl değiştiğini gösteren bir analiz yöntemidir. Regresyon analizi, tutumların diğer değişkenler tarafından nasıl etkilendiğini belirlemek için kullanılır. Örneğin, tutumların yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi gibi değişkenler tarafından nasıl etkilendiği regresyon analizi kullanılarak belirlenebilir.
Faydalı Siteler ve İlgili Dosyalar
- SPSS İstatistik Programı Kullanıcı El Kitabı
- Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi
- Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi Örnekleri