Psikiyatri Şok Tedavisi Nedir?
Genel Bakış
Elektrokonvülsif terapi (EKT), beyne kısa süreli elektrik akımı verilerek nöbet geçirilmesini sağlayan bir tedavi yöntemidir. Halk arasında “şok tedavisi” olarak da bilinir. EKT, 1930’lardan beri psikiyatrik bozuklukların tedavisinde kullanılmaktadır ve depresyon, bipolar bozukluk, şizofreni ve diğer bazı bozukluklar için etkili bir tedavi yöntemi olduğu gösterilmiştir.
EKT, genellikle diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen veya yanıtı yetersiz olan hastalarda kullanılır. EKT, kısa sürede etkili bir tedavi yöntemidir ve genellikle diğer tedavilere göre daha kısa sürede iyileşme sağlar.
EKT Nasıl Uygulanır?
EKT, anestezi uzmanı ve psikiyatrist tarafından birlikte uygulanan bir işlemdir. İşlem, genellikle hastanın yatağında yapılır.
İşlem öncesinde hastaya anestezi ilaçları verilir. Anestezi ilaçları hastayı uykuya yatırır ve kaslarını gevşetir. Ardından, hastanın alnına iki elektrot yerleştirilir. Elektrotlardan beyne kısa süreli elektrik akımı verilir. Elektrik akımı, beyinde nöbet geçirmesine neden olur.
Nöbet genellikle 30 saniye sürer. Nöbetin ardından hasta uyanır ve genellikle kısa süreli bir hafıza kaybı yaşar. Hafıza kaybı genellikle birkaç saat içinde düzelir.
EKT tedavisi genellikle haftada iki kez olmak üzere, 6-12 seans olarak uygulanır.
EKT’nin Etkileri
EKT, depresyon, bipolar bozukluk, şizofreni ve diğer bazı bozukluklar için etkili bir tedavi yöntemidir. EKT’nin etkileri genellikle işlemden sonraki birkaç gün içinde görülür.
EKT’nin depresyon üzerindeki etkisi, ilaç tedavisinden daha hızlı ve daha etkilidir. EKT tedavisi gören depresyon hastalarının yaklaşık %80’inde belirtilerde iyileşme görülür.
Bipolar bozukluk için EKT tedavisi, ilaç tedavisine göre daha hızlı yanıt sağlar. EKT tedavisi gören bipolar bozukluk hastalarının yaklaşık %50’sinde belirtilerde iyileşme görülür.
Şizofreni için EKT tedavisi, ilaç tedavisine göre daha kısa sürede remisyona neden olur. EKT tedavisi gören şizofreni hastalarının yaklaşık %25’inde remisyon görülür.
EKT’nin diğer bazı bozukluklar üzerindeki etkileri şunlardır:
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB): EKT, OKB’nin tedavisinde etkili bir tedavi yöntemidir. EKT tedavisi gören OKB hastalarının yaklaşık %70’inde belirtilerde iyileşme görülür.
- Anoreksiya nervoza: EKT, anoreksiya nervozanın tedavisinde etkili bir tedavi yöntemidir. EKT tedavisi gören anoreksiya nervoza hastalarının yaklaşık %60’ında kilo artışı görülür.
- Major travmatik stres bozukluğu (PTSD): EKT, PTSD’nin tedavisinde etkili bir tedavi yöntemidir. EKT tedavisi gören PTSD hastalarının yaklaşık %50’sinde belirtilerde iyileşme görülür.
EKT’nin Yan Etkileri
EKT’nin yan etkileri genellikle hafiftir ve genellikle birkaç gün içinde düzelir. EKT’nin en yaygın yan etkileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Kas ağrısı
- Hafıza kaybı
- Bulantı
- Kusma
EKT’nin daha ciddi yan etkileri şunlardır:
- Kalp ritim bozukluğu
- İnme
- Ölüm
EKT’nin yan etkileri, hastanın genel sağlık durumu ve işlem sırasında kullanılan elektrik akımının miktarına bağlı olarak değişebilir.
EKT’nin Riskleri
EKT’nin riskleri, hastanın genel sağlık durumu ve işlem sırasında kullanılan elektrik akımının miktarına bağlı olarak değişebilir. EKT’nin riskleri şunlardır:
- Kalp ritim bozukluğu: EKT, kalp ritim bozukluğuna neden olabilir. Bu risk, kalp hastalığı olan hastalarda daha yüksektir.
- İnme: EKT, inmeye neden olabilir. Bu risk, yaşlı hastalarda ve daha önce inme geçirmiş hastalarda daha yüksektir.
- Ölüm: EKT, ölüme neden olabilir. Bu risk, çok nadir görülür.
EKT’nin riskleri, işlem öncesinde hastaya detaylı olarak açıklanmalıdır.
EKT’nin Uygunluğu
EKT, aşağıdaki durumlarda uygun bir tedavi yöntemi olabilir:
- Diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen veya yanıtı yetersiz olan depresyon, bipolar bozukluk, şizofreni ve diğer