Şok Emici Nedir?
Şok emici, düşme anında oluşan kinetik enerjiyi sönümleyerek darbe kuvvetini minimuma indirmeyi sağlayan iş güvenliği ekipmanıdır. Şok emiciler, yüksekte çalışma yapılan yerlerde, düşmeyi önlemek için kullanılan lanyard ve emniyet kemerlerine takılarak kullanılırlar.
Şok emiciler, düşen kişinin aniden durdurulmasından kaynaklanan şok etkisini azaltarak yaralanma riskini azaltırlar. Şok emici olmayan lanyard ve emniyet kemerleri, düşüş anında ani bir durdurma etkisi yaratarak düşmeyi durdururlar. Bu durum, düşen kişinin vücudunda yüksek bir darbe kuvveti oluşmasına neden olur. Bu darbe kuvveti, kemik kırığı, iç organ yaralanması, beyin sarsıntısı gibi ciddi yaralanmalara yol açabilir.
Şok Emici Türleri
Şok emiciler, çalışma ortamına ve kullanım amacına göre farklı türlerde üretilirler. Şok emiciler, temel olarak iki ana gruba ayrılırlar:
- Geri sarımlı şok emiciler: Bu tip şok emiciler, düşme anında oluşan enerjiyi, içinde bulunan sönümleyici bir mekanizma sayesinde sönümlerler. Geri sarımlı şok emiciler, tekrar kullanılabilirler.
- Tek kullanımlık şok emiciler: Bu tip şok emiciler, düşme anında oluşan enerjiyi, içinde bulunan bir parçanın kırılma veya esneme yoluyla sönümlerler. Tek kullanımlık şok emiciler, bir kez kullanıldıktan sonra değiştirilmelidir.
Geri Sarımlı Şok Emiciler
Geri sarımlı şok emiciler, en yaygın kullanılan şok emici türüdür. Bu tip şok emicilerde, düşme anında oluşan enerji, içinde bulunan bir sönümleyici mekanizma sayesinde sönümlenir. Sönümleyici mekanizma, genellikle bir yay veya bir hidrolik sistemdir.
Geri sarımlı şok emiciler, tekrar kullanılabilir olmaları nedeniyle ekonomiktir. Ancak, bu tip şok emicilerin düzenli olarak bakım ve kontrolden geçirilmesi gerekir. Bakım ve kontrol işlemleri yapılmayan geri sarımlı şok emiciler, beklenmedik bir anda arızalanarak yaralanmalara neden olabilir.
Tek Kullanımlık Şok Emiciler
Tek kullanımlık şok emiciler, geri sarımlı şok emicilere göre daha ucuzdur. Ancak, bu tip şok emiciler, bir kez kullanıldıktan sonra değiştirilmelidir.
Tek kullanımlık şok emicilerde, düşme anında oluşan enerji, içinde bulunan bir parçanın kırılma veya esneme yoluyla sönümlenir. Bu parça, genellikle bir plastik veya metal parçadır.
Tek kullanımlık şok emiciler, geri sarımlı şok emicilere göre daha az bakım gerektirir. Ancak, bu tip şok emicilerin, düşme anında oluşan enerjiyi sönümleme kapasiteleri geri sarımlı şok emicilerden daha düşüktür.
Şok Emici Seçimi
Şok emici seçimi, çalışma ortamına ve kullanım amacına göre yapılmalıdır. Şok emiciler, çalışma ortamının yüksekliğine, çalışma sırasındaki hareketlere ve kullanılacak lanyard veya emniyet kemerinin özelliklerine göre seçilmelidir.
Şok emiciler, CE EN 355 standardına göre test edilmiş olmalıdır. Bu standart, şok emicilerin düşme anında oluşan enerjiyi sönümleme kapasitesini belirler.
Şok Emicilerin Bakımı ve Kontrolü
Şok emiciler, düzenli olarak bakım ve kontrolden geçirilmelidir. Bakım ve kontrol işlemleri, şok emicilerin güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlar.
Şok emicilerin bakım ve kontrolünde aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:
- Şok emiciler, her kullanımdan sonra görsel olarak kontrol edilmelidir. Şok emicilerde herhangi bir hasar veya aşınma varsa, şok emici kullanılmamalıdır.
- Şok emiciler, yılda en az bir kez yetkili bir servis tarafından kontrol edilmelidir. Bu kontrolde, şok emicilerin düşme anında oluşan enerjiyi sönümleme kapasitesi test edilir.
Şok Emicilerin Kullanımı
Şok emiciler, lanyard veya emniyet kemerlerine takılarak kullanılırlar. Şok emicilerin doğru bir şekilde takılması, şok emicinin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlar.
Şok emicilerin takılmasında aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:
- Şok emici, lanyard veya emniyet kemerine doğru bir şekilde takılmalıdır